Innowacje pedagogiczne

                                                         Program innowacji pedagogicznej                                             „MALI BADACZE – ROLA BADAŃ I EKSPERYMENTÓW W POZNAWANIU ŚWIATA”

Powszechnie wiadomo, iż dzieci przedszkolne charakteryzuje naturalna ciekawość tego co je otacza. Najlepszym sposobem zaspokojenia naturalnej ciekawości dziecka są zabawy badawcze i eksperymenty o charakterze badawczym. Zabawy te stanowią podstawę wielokierunkowego rozwoju dziecka. Rozwijając umiejętność krytycznego myślenia, myślenia przyczynowo – skutkowego, porównywania i uogólniania przyczyniają się do rozszerzenia horyzontów myślowych przedszkolaka. I chociaż niektóre eksperymenty wydają się trudne, bo związane z dziedzinami, takimi jak fizyka lub chemia, to dają dziecku okazję do odkrywania i zgłębiania fascynującego świata przyrody i techniki a wiedza i umiejętności zdobywane we wczesnym dzieciństwie staną się inspiracją i pomostem do wiedzy zdobywanej na kolejnych szczeblach edukacji.

 

CELE OGÓLNE INNOWACJI:

  • rozbudzenie ciekawości otaczającego świata, oraz nauczenie dzieci

prowadzenia obserwacji i wyciągnięcie wniosków z doświadczeń i eksperymentów

  • rozwijanie zainteresowań poprzez uczestnictwo w zajęciach badawczych

 

CELE SZCZEGÓŁOWE INNOWACJI:

  • rozbudzanie ciekawości poznawczej, twórczego działania i samodzielności
  • kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole, skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach
  • kształcenie umiejętności obserwacji i wnioskowania
  • poznanie zasad obowiązujących podczas prowadzenia doświadczeń
  • podejmowanie prób przewidzenia wyniku doświadczenia oraz wytłumaczenia go

–   czerpanie radości z doświadczania i eksperymentowania

  • poprawne wykonywanie zadań
  • rozumienie poleceń nauczyciela
  • rozwijanie wrażliwości dziecka
  • ukazanie wpływu działalności człowieka na środowisko
  • tworzenie sytuacji do dokonywania wyborów i podejmowania decyzji
  • rozwijanie umiejętności, wnikliwej obserwacji i kreatywności
  • rozwijanie zdolności wielozmysłowego poznawania świata
  • tworzenie warunków do wyjaśniania i przeżywania obserwowanych zjawisk
  • przekazywanie wiedzy o tym co sprzyja, a co zagraża zdrowiu
  • przestrzeganie umów zawartych w grupie

 

Tworząc innowację pedagogiczną miałyśmy na celu rozwijanie i rozbudzanie ciekawości dzieci dotyczące zjawisk występujących w naszym życiu. Za pomocą zwykłych przedmiotów i prostych kombinacji chcemy odpowiedzieć dzieciom na pytania ich nurtujące.

Proponowane badania i eksperymenty pomagające w poznawaniu i zrozumieniu świata są skierowane do przedszkolaków, przeznaczone do realizacji przez wszystkie grupy wiekowe w naszym przedszkolu.

 

Poszczególne zagadnienia:

  • Powietrze i latanie
  • Światło i kolor
  • Woda
  • Baterie i magnesy
  • Papier
  • Gleba ożywiona i nieożywiona

 

Poprzez pracę z dziećmi w naszym przedszkolu zauważyłyśmy duże zainteresowanie zjawiskami dotyczącymi świata przyrody i techniki. Dlatego też zachęcamy do zabaw badawczych i eksperymentów, które są jednym ze sposobów rozwijania aktywności własnej dziecka.  W trakcie działań dziecko uczy się samodzielnie szukać odpowiedzi na nurtujące problemy; wyciągać i formułować wnioski.

Eksperymenty dla dzieci można wykonywać nie tylko w laboratorium czy w przedszkolu, ale również w zaciszu domowej kuchni. Rodzice poprzez różnorodne zabawy mogą stymulować i kierować aktywnością dziecka tak, aby mogło się w pełni rozwijać.

Zapraszamy rodziców do zabaw eksperymentalnych, poniżej podajemy propozycje do wykorzystania:

  1. POWIETRZE I LATANIE

Doświadczenie 1 Zaczarowany ogień

Materiały: zimna butelka, balon, miska z ciepłą wodą.                                                                                  Pustą butelkę wkładamy do lodówki na około godzinę. Po godzinie wyjmujemy butelkę i nakładamy na jej szyjkę balon. Na około dwie minuty wkładamy butelkę do ciepłej wody. Balon nadmuchuje się jak po dotknięciu czarodziejską różdżką. Wniosek: w wyniku ocieplenia powietrze znajdujące się w butelce rozpręża się i potrzebuje więcej miejsca, wpływa więc na balon i nadmuchuje go.

Doświadczenie 2 Ruch ogrzanego powietrza

Z papieru wytnij krążek o średnicy ok. 10 cm. Ołówkiem narysuj na nim spiralę, wytnij ją nożyczkami i rozciągnij tak, aby przypominała sprężynę. Zawieś ją na nitce i umieść nad gorącym kaloryferem. Spirala obraca się.                                                                                                                            Wniosek: Ogrzane powietrze unosi się do góry nad kaloryferem. Jego ruch powoduje obracanie spirali.

Doświadczenie 3 Jak odrzutowiec

Dziecko nadmuchuje balon. Po wypuszczeniu balonów z rąk, szybują one po całym pomieszczeniu, a uciekające powietrze wydaje charakterystyczny odgłos.

 

  1. ŚWIATŁO I KOLOR

Doświadczenie 1 Bardzo dużo kropek

Przyjrzyj się zdjęciom w gazecie przez szkło powiększające. Zobaczysz, że każde składa się z ogromnej ilości czarnych kropek. Kropki te są największe na ciemnych powierzchniach, a bardzo małe na jasnych. Miejsca jasne wyglądają jak szare, chociaż używa się tylko czarnej farby drukarskiej.

Doświadczenie 2 Zabawy ze światłem

Eksperyment należy przeprowadzić w zacienionym pomieszczeniu. Dziecko wybiera dwie zabawki – większą i mniejszą – które należy ustawić w taki sposób, by ich cienie pojawiły się na ścianie. Co się stanie, jeśli  oddalimy zabawkę od źródła światła? A co się stanie jeśli ją przybliżymy?  Czy możemy tak manipulować światłem, aby mniejsza zabawka miała na ścianie większy cień, a większa zabawka mniejszy? W jaki sposób musimy ustawić źródło światła? Postarajcie się znaleźć odpowiedzi na te pytania.

Doświadczenie 3  Znikająca moneta

Połóżcie monetę na stole i postawcie na niej pustą szklankę. Stojąc naprzeciwko, zobaczycie, że pod szklanką jest moneta, natomiast kiedy wlejecie do niej wodę, moneta znika.

 

  1. WODA

Doświadczenie 1 Powierzchniowe napięcie

Ile szpilek na raz można włożyć do szklanki wypełnionej po brzegi wodą, tak aby nie wylała się ani kropla?

Wkładamy po jednej szpilce do szklanki. Ile da się włożyć do jednej szklanki: 5, 10, 20, 40? Woda nie ma ochoty się przelać. Wygląda tak, jakby pokrywała ją jakaś niewidzialna błonka. Zjawisko to nazywamy napięciem powierzchniowym.

Doświadczenie 2 Parowanie wody

Wlej do butelki wodę i wraz z dzieckiem zaznacz jej poziom wody. Dziecko powinno obserwować naczynie z kilka tygodni, sprawdzać i zaznaczać obniżający się poziom wody.

Doświadczenie 3 Łódź podwodna

Potrzebna będzie nasadka od długopisu, trochę plasteliny i plastikowa butelka z zakrętką. Kulkę z plasteliny umieszczamy na końcu nasadki. Nasadkę wrzucamy do butelki napełnionej wodą i dokładnie zakręcamy butelkę. Nasadka będzie się unosić tuż pod powierzchnią wody. Naciskając butelkę nasadka będzie pływała na powierzchni lub się zanurzy.

 

  1. BATERIE I MAGNESY

Doświadczenie 1 Zbieramy puszki

Na stole stoją przygotowane puszki wykonane z różnych metali. Dorosły może  zapoznać dziecko z istotą i potrzebą zbierania surowców wtórnych. Jak rozpoznać, które puszki są aluminiowe? Nauczyciel pokazuje sposób z wykorzystaniem magnesu.

Doświadczenie 2 Idziemy na ryby

Z folii plastikowej wycinamy rybki i na pyszczek każdej z nich nasuwamy spinacz. Do kijka przywiązujemy sznurek, a na jego końcu magnes (wędka). Do miski z wodą wkładamy rybki. Za pomocą naszej wędki możemy złowić wszystkie rybki.

Doświadczenie 3 Magnesowe czary

Metalowe przedmioty układamy na tacę pod którą wkładamy magnes i przesuwamy nim . Obserwujemy , co się dzieje z przedmiotami. Wniosek : przedmioty na tacy poruszają się wraz z ruchami magnesu.

 

  1. PAPIER

Doświadczenie 1 Czy można zbudować papierowy most

Przygotowujemy kartkę papieru zwiniętą w harmonijkę i  trzy szklanki. Czy można zbudować papierowy most? Okazuje się, że tak! Wystarczy złożyć kartkę papieru w harmonijkę, położyć ją na dwóch szklankach i na taki most postawić trzecią szklankę – szklanka stoi, nie przewraca się!

Doświadczenie 2 Co pływa co tonie

Materiały:  przedmioty metalowe, plastikowe, papierowe                                                                            Wszystkie  przedmioty kolejno wrzucamy do przezroczystego pojemnika z wodą. Dziecko przewiduje, który przedmiot utonie, a który nie. Po przeprowadzonym doświadczeniu dziecko odpowiada na pytania: Jakie przedmioty utonęły?  Które nie utonęły? Dlaczego jedne utonęły, a inne nie? Wniosek: przedmioty, które utonęły – są ciężkie, a przedmioty pływające na powierzchni – są lekkie.

Doświadczenie 3 Przyciąganie przez linijkę

Przygotowujemy linijkę z tworzywa sztucznego i kartkę papieru. Całą kartkę lub jej część drzemy na bardzo małe kawałki. Następnie pocieramy linijką o włosy lub wełnianą bluzę i zbliżamy linijkę nad kawałki papieru. Obserwacje: Linijka przyciąga kawałki papieru.                                                  Wnioski: Linijka została naelektryzowana przez tarcie o włosy lub wełnę. Gdy zbliżyliśmy linijkę do kawałków papieru, zostały one przyciągnięte przez naelektryzowaną linijkę.

 

  1. GLEBA OŻYWIONA I NIEOŻYWIONA

Doświadczenie 1 Z czego składa się gleba

Przygotowujemy: próbki gleby, wodę, słoik z nakrętką.                                                                            Do słoika wsypujemy tyle ziemi, żeby zajęła prawie połowę jego objętości. Resztę uzupełniamy wodą. Zakręcamy słoik i potrząsamy, w celu uzyskania zawiesiny. Następnie słoik odstawiamy na pewien czas, po czym przeprowadzamy obserwację jego zawartości: Ile warstw oddzieliło się po odstaniu? Jaki jest kolor wody nad ziemią? Co znajduje się na powierzchni wody? Co widać na dnie słoika?                   Wnioski: W słoiku można zaobserwować kilka warstw. Składniki gleby najcięższe (drobniutkie kamyczki, żwir, piasek) są na dnie słoika, wyżej znajduje się osad powstały z gleby, a nad nim woda. Jeśli woda nad warstwą gleby jest czysta, to znaczy, że zawiera dużo piasku. Jeżeli jest mętna, świadczy o zawartości gliny. Jeśli na powierzchni wody pływają okruchy i cząstki najlżejsze to znaczy, że w glebie znajduje się próchnica.

 

Doświadczenie 2 Kalkowanie kory drzew i liści

W tym celu należy przygotować kredki świecowe, taśmę dwustronnie klejącą oraz kartkę papieru. Kartkę przyklejamy taśmą do pnia wybranego drzewa. Dobieramy kredkę najbardziej przypominającą kolor kory i całą powierzchnią pocieramy po papierze z góry w dół. Gdy wzór kory odbije się na papierze, dzieci podpisują, z jakiego drzewa pochodzi. W ten sposób można odrysowywać korę drzew, opisywać jej wygląd i porównywać ze sobą. Podobnie możemy odkalkować liście drzew. Trzeba je tylko ułożyć na sztywnym, twardym podłożu. Z odkalkowanej kory drzew oraz ich liści możemy stworzyć album.

Doświadczenie 3 Czy w glebie znajduje się woda

Pudełko napełniamy świeżą ziemią. Nakrywamy je odwróconym przezroczystym naczyniem plastykowym lub szklanym. Dzieci obserwują ścianki naczynia.
Wnioski: Na ściankach naczynia pojawiła się woda. Krople wody powstały z pary wodnej, która pochodzi z wody znajdującej się w glebie. Można się o tym przekonać za pomocą dotyku. Nasiona umieszczone w glebie pęcznieją (jak w wodzie) i kiełkują.